Kars İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Beddualar ve Dualar

DUA(ALGOŞ)-BEDDUA (GARGIŞ)

       İnsanlar beğendikleri ya da beğenmedikleri durumları bir anlamda tasdik ya da onaylarken olumlama ya da olumsuzlama adına çeşitli söz kalıplarından yararlanırlar.

  • Dalın yere gelmesin
  • Oğlun sağ olsun
  • Ölüne rehmet
  • İki cihanda yüzün ağ olsun
  • Acı yüzü görmeyesen balam
  • İmam Hüseyin kömeğin olsun
  • Torpağı avucla altın olsun balam
  • Başan daş düşe
  • Seni yere sohum
  • Gınan göye savrula
  • Ganlı koyneğin gele
  • Muradın gözünde gala
  • Başına yapba galağı uca ayy gız


GODUGODU (DODU) :


Bahar mevsiminin kurak gittiği zamanlarda yağmur duasına çıkmadan başka birde godugodu da gezdirilir. Kuraklığın derecesine göre çocuklar veya büyüklerden bir takım süpürgenin başına leçek bağlayarak bebek yapar ve sopanın ortasına dik duracak bir şekilde bağlanır. Bebeğe benzeyen süpürgeye godugodu ve dodu denilmektedir. Dodunun sopaya bağlanışı gelinin ata binmesine benzediği için küçük çocuklar buna dudu, yani gelini götürürken zurnanın da du, du, du ... sesinden uydurulmuş bir ismi olsa kere kir derler. Halk ağzında da dudu olarak değişmiş olduğu kanısı vardır. Godugodu gezecek takım erkeklerden meydana gelir. Bebek yapılmış süpürgenin bağlı olduğu sopanın iki ucundan birer kişi tutar ve diğerleri arkadan yürüyerek köyün her evinin önüne gidilir ve hep bir ağızdan şunlar söylenir :
Godugoduyu sorduzmu?
Goduya selam verdizmi?
Godu kapıdan geçende
Bir sulu yağmur gördüzmü?

Orada bulunanlarda gördük gördük diye seslenirler.

Godu geldi doduya
Selam verdi orduya
Yağ veren hatun olsun
Un veren gotur (uyuz) olsun, amin.

Evin hanımları, topluluğun ellerindeki kaplara yağ, yumurta ve peynir gibi şeyler koyarken sopanın uçlarından tutanların ve dodunun başından su döker ve diğer gezenlere de serper. Gezeme tamamlandıktan sonra toplanan maddeleri aralarında paylaşarak yağmurun yağmasını beklerler. Dodu sözü benzetmelerde de yer almıştır. Gezegen, üstü başı kirli ve perişan kadınlar için; dodu gibi geziyor, dodu kılıklı, dodu gibi toplayana, ıslanmış olanlar içinde doduya dönmüş, sanki dodu gezmiş denilir ve ıslanmış olduğu belirtilir.